Od kilku lat w polskich szkołach obserwujemy coraz mniejsze zainteresowanie uczeniem się języka francuskiego. Uczniowie wybierają przede wszystkim język angielski i niemiecki. Nauczyciele języka francuskiego biją na alarm. Szukają możliwości uatrakcyjnienia oferty edukacyjnej tak, aby język francuski „wrócił do łask” i stał się skutecznym narzędziem porozumiewania się Polaków z mieszkańcami wielojęzycznej Europy.
Niezwykle cenną inicjatywą w tej mierze stało się z pewnością I Forum Frankofońskie , które odbyło się 27 października, w I Liceum Ogólnokształcącym im. Bolesława Chrobrego w Pszczynie, mieście, które zwana jest „perłą Górnego Śląska”. Miejsce Forum zostało wybrane nieprzypadkowo, wszak nauczanie języka francuskiego na Śląsku jest stosunkowo szeroko rozpowszechnione, a region ten jest znany z licznych działań na rzecz promowania języka francuskiego i frankofonii.
W Forum, nad którym honorowy patronat objęli Śląski Kurator Oświaty i Marszałek Województwa Śląskiego, uczestniczyli nauczyciele języka francuskiego ze Śląska, dyrektorzy placówek oświatowych, przedstawiciele samorządów lokalnych i władze oświatowe. Zaproszenie przyjęli również przedstawiciele licznych instytucji reprezentujących i promujących język francuski. Obecni byli: Krystyna Kowalczyk z Ministerstwa Edukacji Narodowej, Laurence Dyèvre i Jean-Pierre Darcel reprezentujący Ambasadę Francji, Daniel Menschaert z Przedstawicielstwa Dyplomatycznego Wspólnoty Francuskiej Belgii i Regionu Walonii, Jadwiga Mycielska-Stachura z Ambasady Konfederacji Szwajcarskiej, Ewa Cichomska z Ambasady Kanady oraz Patrick Renard - Delegat Stały Alliance Française.
W Forum bardzo licznie uczestniczyli przedstawiciele wydawnictw na czele z panem Jacques Baran, reprezentującym Hachette Livre Polska, który zapewnił duże wsparcie dla Forum (m.in koszulki dla młodzieży z napisem "Je suis francophone et toi?" Reprezentowane były też wydawnictwa CLE, Lektorklett , księgarnie językowe Nowela i Edukator oraz frankofońska gazeta „Les échos de Pologne”
Jednym z głównych celów Forum było przedstawienie projektu klas frankofońskich, wspólnej inicjatywy COFRAN-u ośrodka Alliance Française w Rybniku autorstwa pań Renaty Klimek-Kowalskiej - koordynatora regionalnego projektu COFRAN w woj. śląskim, i Elżbiety Paniczek - dyrektora Alliance Française w Rybniku Przedstawienie projektu zostało poprzedzone kilkoma ważnymi spostrzeżeniami dotyczącymi języków obcych. Nie wszyscy bowiem wiedzą, że język francuski jest trzecim językiem na świecie, posługuje się nim 285 mln. mieszkańców. W państwach Unii Europejskiej 23% Europejczyków porozumiewa się w tym języku. Jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, iż w Unii Europejskiej mieszka 450 mln obywateli, to znajomość języka francuskiego wydaje się wręcz konieczna. Ponadto jest to przecież język dyplomacji (ONZ, UE), poczty, telekomunikacji i Igrzysk Olimpijskich.
Wszystkie te czynniki doskonale uzasadniają potrzebę wprowadzenia projektu klas frankofońskich. Adresatami projektu są wszystkie gimnazja i szkoły ponadgimnazjalne na Śląsku oraz nauczyciele języka francuskiego. Szkolenia dla chętnych nauczycieli rozpoczną się w grudniu 2005. Wdrożenie programu do szkół nastąpi w roku szkolnym 2006/2007, a każdy jego etap zostanie poddany ewaluacji.
1. Co to jest klasa frankofońska?
W klasie frankofońskiej:
• realizowany jest rozszerzony program języka francuskiego (gimnazja minimum 3+1godz; szkoły ponadgimnazjalne minimum 4 godz. tygodniowo),
• zwiększamy motywację uczniów do nauki języków obcych, wspieramy ich zdolności i zwiększamy nacisk na umiejętność swobodnego komunikowania się.
• można się dobrze przygotować do rozszerzonej Matury z języka francuskiego (a zarazem do kolejnych stopni certyfikatów międzynarodowych) zwiększając swoje szanse na kontynuację w przyszłości studiów za granicą w ramach programów europejskich (np. Socrates-Erasmus) oraz zapewniając sobie konkurencyjność na rynku pracy,
• uczniowie nawiązują kontakty ze szkołami w krajach frankofońskich na świecie, prowadzą korespondencję w języku francuskim, otwierają się na świat i widzą celowość uczenia się języka obcego. Są jednocześnie ambasadorami Polski w świecie francuskojęzycznym. Kontakty poprzez eTwinning, CIEP- Miedzynarodowe Centrum Studiów Pedagogicznych w Sèvres we Francji, FIPF – Międzynarodową Federację Stowarzyszeń Nauczycieli Jezyka Francuskiego
• uczniowie organizują w szkole co roku obchody Międzynarodowego Dnia Frankofonii 20 marca,
• działa klub europejski lub uczniowie współpracują z klubem istniejącym w szkole,
• utrzymywany jest stały kontakt z lektorami języka francuskiego w Polsce,
• uczniowie uczestniczą w konkursach w języku francuskim o zasięgu krajowym i międzynarodowym,
• klasa jest doposażana przez instytucje partnerskie projektu (Ambasady krajów frankofońskich, instytucje kulturalne i wydawnictwa)
• uczniowie korzystają z możliwości wyjazdów zagranicznych w ramach wolontariatu europejskiego dzięki współpracy z partnerami europejskimi,
• wykorzystujemy Europejskie Portfolio Językowe.
2. Co daje uczestnictwo w projekcie nauczycielowi?
• ciekawą ofertę szkoleń prowadzoną przez wykładowców polskich i zagranicznych,
• nowoczesne materiały dydaktyczne fundowane przez zagranicznych partnerów projektu,
• możliwość pracy w grupie w celu stworzenia własnego banku materiałów dydaktycznych,
• zapoznanie się z najnowszymi metodami nauczania języków obcych,
• zwiększoną możliwość uczestnictwa w stażach zagranicznych w krajach frankofońskich,
• certyfikat po ukończonym cyklu szkoleń.
3. Oczekiwane efekty:
• zwiększenie liczby uczniów znających dobrze język francuski, a tym samym zwiększenie ich szans na rynku pracy w przyszłości,
• nawiązanie współpracy międzynarodowej z młodzieżą z krajów frankofońskich,
• ułatwienie nauczycielom uczestnictwa w stażach zagranicznych, a tym samym stworzenie możliwości doskonalenia znajomości języka i nawiązywania kontaktów z nauczycielami języka francuskiego z innych krajów w celu wymiany doświadczeń,
• w ramach współpracy zdecentralizowanej, nawiązanie stałych kontaktów bezpośrednich pomiędzy społecznościami lokalnymi naszego regionu, a krajami frankofońskimi, tym samym rozszerzenie współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej,
• próba zapewnienia drożności w nauczaniu języka francuskiego na różnych etapach edukacyjnych zakończonych możliwością certyfikacji,
• stworzenie platformy wymiany doświadczeń nauczycieli różnych szczebli edukacyjnych w celu zwiększenia skuteczności nauczania języka francuskiego w Polsce, a tym samym zintegrowanie środowiska nauczycieli języka francuskiego na Śląsku.
Inicjatorzy projektu:
• Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Warszawie - projekt COFRAN
• Alliance française w Rybniku
Partnerzy projektu:
• Delegatura stała Alliance française w Polsce – Warszawa
• Ambasada Francji w Polsce
• Ambasada Belgii – Przedstawicielstwo Dyplomatyczne Wspólnoty Francuskiej Belgii, Regionu Walonii i Komisji Wspólnotowej Francuskiej Regionu Stołecznego Brukseli w Warszawie
• Ambasada Kanady w Polsce
• Ambasada Szwajcarii w Polsce
• Ambasada Konga w Polsce
• Instytut Francuski w Warszawie
• Instytut Francuski w Krakowie
• Agencja Międzyrządowa Frankofonii (Agence Intergouvernementale de la Francophonie)
• Echos de Pologne
• Wydawnictwa językowe krajowe i zagraniczne
• Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Francuskiego w Polsce – Prof-Europe
• Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych w Jastrzębiu Zdroju
• I Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Pszczynie
Autorki projektu podkreśliły, że najważniejszym celem klas frankofońskich jest próba zapewnienia drożności w nauczaniu języka francuskiego na kolejnych etapach edukacyjnych, zakończonych możliwością certyfikacji na koniec gimnazjum i liceum. Założone cele doskonale korespondują z wymogami matury na poziomie podstawowym i rozszerzonym oraz z założeniami Europejskiego Systemu Opisu Kształcenie Językowego.
Ponadto należy mieć świadomość, że dzisiaj każdy zna lub powinien znać język angielski. Tak więc dobra znajomość kolejnego języka, potwierdzona odpowiednim certyfikatem, będzie z pewnością atutem wykształconego Polaka.
Uczestnicy Forum z zainteresowaniem wysłuchali informacji o projekcie klas frankofonskich. Ważnym uzupełnieniem były wypowiedzi nauczycielek, pani Marty Kielian z Gimnazjum nr 2 w Wodzisławiu, pani Barbary Kołodziejczyk z II LO w Jastrzębiu i pani Edyty Wojciech z I LO im. Bolesława Chrobrego w Pszczynie. W szkołach tych realizowane jest od lat rozszerzone nauczanie języka francuskiego, w wyniku którego uczniowie uzyskują międzynarodowe certyfikaty. Następnie pani Beata Ładoń z Wydziału Współpracy Międzynarodowej Urzędu Marszałkowskiego omówiła współpracę międzyregionalną województwa Śląskiego z krajami francuskojęzycznymi, a w dalszej części Forum pani Gracjana Więckowska z Narodowej Agencji Programu Sokrates przedstawiła program eTwinning w oparciu o bogate materiały promocyjne, które otrzymał każdy uczestnik Forum.
Przez cały czas trwania Forum, tłumaczenie symultaniczne zapewniali wykładowcy NKJO, Ewa Figas i Wojciech Prażuch
Niewątpliwie największą atrakcją I Forum było zwiedzanie wnętrz Muzeum Zamkowego w Pszczynie, dzięki przychylności Burmistrza Miasta i Starosty Pszczyńskiego oraz Dyrekcji Muzeum Wnętrz w Pszczynie. Wizyta w zamku połączona była z prezentacją projektu Gimnazjum nr 2 z Wodzisławia pt.„Dzień na dworze Ludwika XIV” oraz koncertem chóru „Con Fuoco”
27 października, w przepięknie udekorowanej z tej okazji auli I LO im. Bolesława Chrobrego, miało miejsce niecodzienne spotkanie reprezentantów różnych instytucji w celu stworzenia ciekawej platformy współdziałania samorządów lokalnych z placówkami edukacyjnymi regionu i partnerami zagranicznymi. Forum było także niewątpliwie niepowtarzalną okazją do wymiany poglądów między wszystkimi uczestnikami. Wspólna inicjatywa pani Renaty Klimek-Kowalskiej i Elżbiety Paniczek z pewnością może zostać wykorzystana w innych regionach Polski. Niezbędna jest jednak pomoc organizacyjna i gościnność jakiej udzielił Forum Dyrektor I LO im. Bolesława Chrobrego w Pszczynie, pan Zbigniew Noskowski oraz nauczyciele i uczniowie tej szkoły.
Jako współorganizator I Forum Frankofońskiego w Pszczynie pragnę podkreślić, że przygotowanie tego spotkania było dla mnie okazją do współpracy z nauczycielami o wyjątkowym zaangażowaniu i pasji zawodowej. A Mark Twain powiedział: „Człowiek z nowym pomysłem jest wariatem, dopóki jego pomysł nie odniesie sukcesu”.
- Edyta Wojciech
nauczyciel języka francuskiego w klasach rozszerzonych DELF
współorganizator I Forum Frankofońskiego
