IV Forum Frankofońskie w Pszczynie i Projekt Klas Frankofońskich na Śląsku – pięć lat działań, efekty i plany na przyszłość
Już po raz czwarty aula I Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego w Pszczynie stała się miejscem spotkania nauczycieli języka francuskiego ze Śląska, dyrektorów placówek oświatowych, przedstawicieli samorządów lokalnych i władz oświatowych. To tu 8 października 2010 odbyło się IV Forum Frankofońskie „Śląsk – Apetyt rośnie w miarę uczenia”. Forumzorganizowane zostało wraz z Ambasadą Francji, Przedstawicielstwem Dyplomatycznym Walonia-Bruksela i wieloma innymi partnerami. Honorowy patronat objęli Śląski Kurator Oświaty, Marszałek Województwa Śląskiego oraz Rektor Uniwersytetu Śląskiego, patronami medialnymi były frankofońska telewizja TV5MONDE i gazeta „Les Échos de Pologne” a wydawnictwem partnerskim LektorKlett.
Zaproszenie na IV Forum przyjęli przedstawiciele ambasad oraz instytucji reprezentujących i promujących język francuski w Polsce na czele z panem Zénonem Kowalem, Delegatem Rządów Wspólnoty Francuskiej i Regionu Walonii oraz bardzo liczni reprezentanci Ambasady Francji w Warszawie, m.in. pan Gilles Carasso, Radca ds. współpracy kulturalnej i Pani Mireille Cheval, Attachée ds. współpracy edukacyjnej. W wydarzeniu udział wzięli również m.in. śląski kurator oświaty, pan mgr Stanisław Faber, JM Rektor UŚ prof. zw. dr hab. Wiesław Banyś, prof. dr hab. Halina Widła, prof. dr hab. Magdalena Wandziach oraz przedstawiciele władz regionu na czele ze starostą powiatu pszczyńskiego, panem Józefem Tetlą,
Uczestnicy Forum wzięli udział w zajęciach warsztatowych poświęconych nowoczesnym technologiom nauczania, programom europejskim dla uczniów i nauczycieli, wyzwaniom współczesnej dydaktyki. Uczestniczyli także w forum wymiany doświadczeń. Panele dyskusyjne poprowadzili specjaliści m.in. z Instytutu Języków Romańskich i Translatoryki Uniwesytetu Ślaskiego, Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Zurychu, Kuratorium Oświaty w Katowicach, Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, CampusFrance, Stowarzyszenia Francja–Polska. W przerwach uczestnicy mieli okazję zapoznać się z ofertą wydawnictw i księgarni francuskojęzycznych (LektorKlett, CLE International, Didier, Hachette, Wydawnictwa Szkolne PWN, Nowela, Edukator, Systemy Multimedialne). Forum zakończył uroczysty koncert wykonawców muzyki jazzowej ze Wspólnoty Francuskiej Belgii : Steve'a Houbena (saksofon, flet) i Pascala Mohy (fortepian) w Muzeum Zamkowym w Pszczynie.
Kluczowym punktem tegorocznej, czwartej edycji Forum było przedstawienie raportu dotyczącego projektu „Klasy Frankofońskie na Śląsku”.
Gdy w 2005 roku postanowiliśmy zorganizować I Forum Frankofońskie na Śląsku w I Liceum Ogólnokształcącym im. Bolesława Chrobrego w Pszczynie, podczas którego planowaliśmy ogłosić nowy regionalny projekt związany z językiem francuskim, niewiele osób widziało sens naszej inicjatywy. Partnerzy zagraniczni wyrazili wstępne zainteresowanie, ale zaznaczyli, że skoro projekt dotyczy Śląska, to wesprzeć powinny nas przede wszystkim władze oświatowe naszego regionu.
Ówczesny Dyrektor szkoły Zbigniew Noskowski, przychylnie nastawiony do pomysłu pomógł nam w organizacji przedsięwzięcia. Dyrektor Alliance Française w Rybniku pani Elżbieta Paniczek zaangażowała się w organizację Forum, jako specjalistka z zakresu certyfikatów międzynarodowych DELF. Sprawy organizacyjne, przekonywanie partnerów i zaproszenie gości spoczęło więc na barkach 4 osób: wyżej wymienionych i autorek niniejszego artykułu. Władze Powiatu Pszczyńskiego i Miasta Pszczyny włączyły zielone światło dla wszystkich podejmowanych przez nas działań przy okazji organizacji kolejnych edycji Forum i podpisywaniu umów międzynarodowych. Renata Dyrda, od 2007 roku Dyrektor I Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego, wraz z władzami Powiatu Pszczyńskiego, gmin i miasta Pszczyny osobiście zaangażowała się w organizację III i IV Forum, za co jesteśmy jej ogromnie wdzięczni.
Warunki uczestnictwa i oferta szkoleniowa dla nauczycieli
Projekt „ Klasy Frankofońskie na Śląsku” wzorowany na założeniach Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego, zaleca stosowanie aktywizujących metod nauczania i uczenia się oraz uwzględnia wymagania egzaminacyjne, do których powinniśmy dobrze przygotować uczniów. Założyliśmy, że dyrektorzy szkół, przy wsparciu organów prowadzących, zapewnią nauczycielowi min. 4 godziny tygodniowo w klasie lub w grupie frankofońskiej. Szkoły, które nie miały w swej ofercie języka francuskiego, mogły przystąpić do projektu w charakterze „obserwatora”, mając oczywiście na celu wprowadzenie nauki języka francuskiego w kolejnym roku szkolnym. Każdy nauczyciel ma możliwość zaproszenia lektora języka francuskiego oddelegowanego na potrzeby projektu przez Wallonie-Bruxelles International oraz korzystania z oferty szkoleniowej i dostępnych materiałów promocyjnych. Szkolenia odbywały i nadal odbywają się w soboty i trwają 8 godzin. Początkowo w organizacji szkoleń pomagał nam ogólnopolski projekt COFRAN (coordinnateurs pour le français) prowadzony przez CODN, a finansowany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Rewelacyjny program, który pozwalał nam się szkolić, zapraszać specjalistów z regionu, ale również z zagranicy i spotykać w ramach koncepcji „communauté de pratiques” czyli wspólnoty uczącej się. Niestety został on zawieszony z powodu braku środków, więc w późniejszych latach korzystaliśmy z gościnności dyrektorów szkół uczestniczących w projekcie. Wbrew dość powszechnym, sceptycznym opiniom, że młodzież coraz trudniejsza, dyrektorzy i rodzice niezainteresowani, my się szkoliliśmy, zbieraliśmy argumenty, przekonywaliśmy partnerów i mobilizowaliśmy uczniów do nauki dzieląc z nimi naszą pasję. W wielokulturowej i różnojęzycznej Europie język angielski nie wystarczy, a dobra znajomość kolejnego języka obcego pozwala w przyszłości na większą mobilność, zawiązywanie ciekawych przyjaźni, a przede wszystkim konkurencyjność na europejskim rynku pracy. Na III Forum, po okresie 3 lat aktywnego udziału w projekcie, nauczyciele otrzymali certyfikat wystawiany przez komisję akredytacyjną składającą się z przedstawicieli Ambasady Francji w Polsce, Ambasady Belgii - Delegacji Walonii Brukseli, JM Rektora Uniwersytetu Śląskiego oraz koordynatora projektu. Kolejna akredytacja już za dwa lata. Założyliśmy również stowarzyszenie wielojęzyczne – Europa Języków i Kultur, którego status pozwoli nam zintensyfikować działania.
W klasie frankofońskiej: realizowany jest rozszerzony program języka francuskiego (gimnazja minimum 3+1 godz; szkoły ponadgimnazjalne minimum 4 godz. tygodniowo), kładziemy nacisk na umiejętność swobodnego komunikowaniasię w języku francuskim. Uczniowie mają możliwość zdobywania kolejnych stopni certyfikatu międzynarodowego DELF- przeprowadzanego w 131 krajach na całym świeciejeśli wyrażą taką wolę, a nauczyciel podejmie się tego wyzwania. Diplôme d'études en langue française, ustanowiony został przez francuskie Ministerstwo Edukacji Narodowej, potwierdza znajomość języka francuskiego na kolejnych etapach jego uczenia się i zgodny jest z założeniami nowej matury i ESOKJ. Wśród założeń projektu dostępnych na stronie www.frankofonia.plznajdą się również propozycje innych działań, które mogą być podejmowane przez nauczycieli, takich jak: organizowanie obchodów Międzynarodowego Dnia Frankofonii i konkursów językowych, nawiązywanie kontaktów z młodzieżą z krajów frankofońskich w ramach programów eTwinning, Comenius czy Młodzież w działaniu, tak by polska szkoła zaistniała również w tej przestrzeni edukacyjno-społecznej, a uczniowie stali się ambasadorami Polski w świecie francuskojęzycznym. Jednym z naszych celów jest upowszechnienie Europejskiego Portfolio Językowego i Europassu. Kolejne lata pracy w ramach projektu zapowiadają się równie intensywne, jak te, które mamy już za sobą. W ciągu tych pięciu lat udało nam się zwiększyć liczbę uczniów uczących się języka francuskiego do 2000 tysięcy. W projekcie uczestniczy ok. 50 szkół i ponad 60 nauczycieli. Staramy się zapewnić drożność nauczania na poziomie gimnazjum i liceum. Nauczyciele mogą uczestniczyć w stażach zagranicznych, a tym samym doskonalić swoje kompetencje. Największym wyzwaniem jest dla nas nawiązanie kontaktów bezpośrednich pomiędzy społecznościami lokalnymi naszego regionu, a krajami frankofońskimi i co za tym idzie rozszerzenie współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej w ramach współpracy zdecentralizowanej.
Projekt KLASY FRANKFOŃSKIE NA ŚLĄSKU podobnie jak „FORUM FRANKOFOŃSKIE NA ŚLĄSKU zostały nagrodzone certyfikatem European Language Label 2007 dla nowatorskich inicjatyw w nauczaniu języków obcych. Projekt KFS realizowany jest pod patronatem Śląskiego Kuratora Oświaty i JM Rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach co dobrze rokuje na przyszłość. Mamy też znakomitych partnerów: Ambasadę Belgii - Delegację Walonii - Brukseli w Warszawie, Ambasadę Francji w Polsce oraz licznych partnerów krajowych i zagranicznych. Duże wsparcie co roku otrzymujemy od Frankofońskiej telewizji TV5 Monde oraz Biura Współpracy Dolnego Renu i Województwa Śląskiego. Ambasady innych krajów frankofońskich w Polsce takie jak Ambasady Kanady, Tunezji czy Maroka również wyraziły zainteresowanie projektem. Musimy tylko kontynuować nasze działania, być kreatywni i nowatorscy. A przy pomocy zdolnych, aktywnych uczniów, to nie jest takie trudne.
Składamy gorące podziękowania wszystkim, którzy włączyli się w organizację IV Forum, a na co dzień wspierają nasze działania związane z rozwojem projektu. W szczególności adresujemy je do Przedstawicielstwa Dyplomatycznego Walonii-Brukseli, Ambasady Francji, władz Powiatu Pszczyńskiego i miasta Pszczyny, dyrekcji Muzeum Zamkowego w Pszczynie oraz pani Renaty Dyrdy, dyrektorki I Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego w Pszczynie.
- Renata Klimek-Kowalska - koordynatorka projektu „Klasy frankofońskie na Śląsku”
- Edyta Wojciech- koordynatorka IV Forum Frankofońskiego
